De waan van de dag en ons geluk

Het gevaar van de waan van de dag

De waan van de dag, of zelfs van het moment, kan het gevoel van geluk behoorlijk verpesten. Je kunt dat zeker voorkomen…  dus waarom zou je dat laten gebeuren?

Bij veel mensen kan een bepaalde gebeurtenis soms zoveel onzekerheid of angst oproepen dat zij hierdoor de drang krijgen om direct beslissingen te gaan nemen die, nader beschouwd, volstrekt onlogisch zijn en mogelijk zelfs nadelige gevolgen kunnen hebben. Achteraf, wanneer ze de situatie en de gevolgen van hun acties beter en rustiger overzien, kunnen ze behoorlijk spijt krijgen van hun overhaaste en niet doordachte handelingen. Of ze schamen zich voor datgene wat ze gedaan of gezegd hebben.

De emotie

Is zo’n emotionele reactie slecht? Niet direct, op zich is het een natuurlijke reactie. Maar sommige handelingen kunnen toch wel degelijk schade aanrichten, zowel bij anderen als bij onszelf. Maar vreemd is het niet. De mens is nu eenmaal een emotioneel wezen, heeft doorgaans de neiging om anderen te volgen en handelt daar ook naar. Het zijn bepaalde gevoelens die opgewekt worden tijdens allerlei omstandigheden, welke er voor zorgen dat er emotioneel gereageerd wordt.

Het ondoordacht handelen na een onverwachte gebeurtenis zien we op alle mogelijke gebieden en bij alle lagen van de bevolking terug. Als je er op gaat letten, zul je zien dat we er bijna dagelijks allemaal mee te maken hebben. Door je er meer op te focussen, ga je leren er beter bedacht op te zijn en je leert tevens het belangrijkste… voorkomen dat je direct in paniek raakt en hierdoor verkeerde beslissingen neemt.

Bijvoorbeeld bij beleggingen

Een duidelijk voorbeeld van de waan van de dag vind je terug bij het beleggen op de beurs. Hoeveel je er ook vanaf weet, er zit altijd een gok-element in en ondertussen spelen op de achtergrond de emoties hierbij een niet te onderschatten rol – zeker als je met meer risicovolle beleggingen handelt. Niemand kan in de toekomst kijken en met 100% zekerheid voorspellen hoe een koersverloop zal zijn.

Zolang alles goed gaat met je beleggingen, ben je blij en tevreden. Je kunt dan zelfs de neiging krijgen om meer risico te nemen dan je van tevoren had gepland. Want je wilt natuurlijk meer verdienen, als het zo gemakkelijk gaat! En door meer risico te nemen, kun je inderdaad ook meer verdienen, maar ook verliezen!

Dit is al een voorbeeld van een verkeerde beslissing die je neemt door de waan van het moment. Natuurlijk weet je dat het goed gaat op dit moment. Dat het op een later moment fout kan gaan, weet je ook maar dat wil je nu liever even niet horen. Je wijkt af van een veiligere planning en de problemen liggen op de loer. Zo gaat dat vaak.

Zelfs als je je wél aan een veilige planning houdt, kunnen de emoties een rol gaan spelen als de aandelen plotseling sterk in waarde dalen. Als de waarde ervan keldert, raken veel beleggers in paniek. Ze vergeten zich op dat moment te realiseren dat het ook werkelijk slechts een moment is en dat een opleving, vroeg of laat, zeer waarschijnlijk zal zijn. Velen verkopen angstig hun aandelen tegen elke prijs en er zijn zelfs mensen die bij een echte crash tot zelfmoord gedreven worden! En dat alleen door de waan van die dag. Later zullen er echt betere tijden aanbreken, gegarandeerd!

Andere voorbeelden

Laat je niet verleiden tot daden, waarvan je de gevolgen niet overziet. Vaak kies je voor de verkeerde. Of voor iets dat zinloos is. Zo zien we af en toe dingen om ons heen gebeuren die eigenlijk niet zouden mogen gebeuren. Bij heel ernstige gebeurtenissen zie je soms dat hele bevolkingsgroepen massaal in beweging komen vanuit hun emotie. De een loopt achter de ander aan en er wordt, van het ene op het andere moment, van alles georganiseerd; voornamelijk om van afkeer te getuigen of als teken van medeleven.

Is dat verkeerd? Zeker niet. Is het zinvol? Meestal niet echt. Ook dit is een uiting van een emotie op dat moment – goed bedoeld, zonder twijfel. Maar na enige tijd is die emotie weggevloeid en wordt het hele gebeuren slechts een herinnering, waar we uiteindelijk verder niets mee doen. Of niets mee kunnen doen. Dat is wat de tijd ons leert. Probeer nuchter te blijven in je reacties.

Bij ziekte denken sommigen ook dat het wel eens heel ernstig zou kunnen zijn. Dat kan, ja natuurlijk. Maar meestal is dat niet zo en waarom zou je je bij voorbaat al druk maken als de diagnose nog niet eens gesteld is? Je maakt het voor jezelf alleen maar moeilijk. Je maakt jezelf bang voor iets dat er waarschijnlijk niet eens is. Dat gebeurt zeker als je zelf op internet gaat uitzoeken wat er allemaal met je aan de hand zou kunnen zijn. Geloof me, daar vind je bijna uitsluitend de meest negatieve berichten waar je alleen maar pessimistischer van wordt.

Ook de berichtgeving via de media zorgt er voor dat mensen angst krijgen voor ziektes, vooral als het gaat om de verspreiding ervan, zoals bij epidemieën het geval is. De berichtgeving is over het algemeen vrij negatief en wordt voortdurend herhaald, waardoor de indruk wordt gewekt dat er een enorme ramp op ons afkomt. Dat komt, omdat er op een gegeven moment bijna nergens anders meer over gepraat wordt en de berichtgeving steeds herhaald wordt. Dan moet het wel heel ernstig zijn! Maar hoe ernstiger het lijkt, des te meer lezers of kijkers er op af zullen komen en dat is alleen maar goed voor de betreffende nieuwsmedia. Die willen voornamelijk aandacht. Laat je niet in de maling nemen door de overdreven manier van nieuws verstrekken of zelfs nep-nieuws; gebruik je gezonde verstand en reageer nuchter!

De waan van de dag kun je o.a. ook zien bij sport evenementen. Hierbij kunnen mensen, zowel de sporters als het publiek, volledig in extase raken maar ook volledig doordraaien als het fout gaat. Als nuchtere toeschouwer vraag je je af hoe dat mogelijk is. Hoe kunnen mensen plotseling zo van gedrag veranderen? Keurige huisvaders kunnen zo maar veranderen in niets ontziende vandalen of brengen letsel toe aan anderen.

Hetzelfde zie je in het verkeer. De agressie kan ook daar zo maar plotseling ontstaan als er iemand, bijvoorbeeld, geen voorrang verleent of tijdens het inhalen net even te scherp afsnijdt. Het is de adrenaline die er voor zorgt dat het hart op zo’n moment sneller gaat slaan; het hele lichaam wordt trouwens in een staat van paraatheid gebracht om op plotselinge actie voorbereid te zijn. Je voelt de adrenaline ook, als het ware, door je aderen stromen. Sommige chauffeurs kunnen hierdoor volledig door het lint gaan.

Heeft een dergelijke reactie zin?

Dat heeft absoluut geen zin, integendeel. Natuurlijk heeft adrenaline de uitwerking op ons zoals dat net beschreven is en het heeft inderdaad zin als er werkelijk gevaar dreigt. Maar zoals in bovenstaande gevallen heb je uiteindelijk jezelf ermee als je je laat meeslepen. Het is niet gezond om rond te lopen met een hartslag van ver boven het landelijke gemiddelde. En buiten dat, meestal krijg je spijt van de absurde en buitensporige reacties die het gevolg zijn van al die nodeloze opwinding. Door je bewust te zijn van je daden, kun je leren jezelf in bedwang te houden op dergelijke momenten.

Bewustwording

Wees je dus bewust van dit fenomeen en doe je best je niet te laten verleiden tot verkeerde reacties. Achteraf gezien, de wedstrijd is verloren… er komt heus weer een andere, het is slechts sport! Iemand geeft geen geen voorrang… laat hem gaan. Ga niet een half uur lang met een verhoogde bloeddruk rondlopen. Daar bereik je niets mee. Sterker nog… je hebt alleen jezelf ermee. En maak jij nooit fouten in het verkeer!?

De waan van de dag, of van het moment, is er bijna altijd!

Goed beschouwd, lopen we continu het risico te worden meegezogen in de waan van de dag. Niet alleen op de manier zoals ik die net beschreven heb, maar ook door de dagelijkse beslommeringen rondom ons heen lopen we het gevaar te worden meegesleurd in ons doen en laten. Het gebeurt zowel bij ons thuis als op ons werk. We laten ons dikwijls leven en sturen door het moment.

Op het werk door het krijgen van steeds weer nieuwe opdrachten die o zo belangrijk zijn, waardoor eerdere werkzaamheden juist blijven liggen. Dat gebeurt thuis net zo goed. Daar worden we ook voortdurend geconfronteerd met steeds weer andere zaken die op dat moment belangrijk schijnen te zijn. Zonder er verder over na te denken, ben je allerlei dingen aan het doen waarvan je denkt dat het van je wordt verwacht. Je hebt hierbij misschien zelfs het gevoel dat je effectief bezig bent en zo kun je zelfs tevreden over dat wat je doet en hoe je je dag indeelt. Dit kan zeker een stukje geluksbeleving geven.

Maar is dit werkelijk geluk?

Alleen maar tevreden zijn, geeft niet het optimale gevoel van geluk. Door slechts te doen wat anderen belangrijk vinden, of waarvan je denkt dat anderen dat belangrijk vinden, ga je voorbij aan het gevoel over wat je nu eigenlijk diep in je hart zelf wilt. Want juist daarin vind je jouw werkelijke geluk. Volg je gevoel, volg je hart. Dat is uiteindelijk wat voor jou belangrijk is. Dat is wat jou gelukkig maakt. Al die dingen die gedurende de dag passeren, kunnen belangrijk schijnen… maar zijn het meestal niet. Laat je vooral niet gek maken!

Conclusie

Door het nemen van overhaaste, en daardoor foutieve beslissingen of door minder goede reacties kunnen we het onszelf moeilijk maken. We kunnen ons hierdoor zelfs ongelukkig maken. Waak er dus voor om overhaast te beslissen, wanneer en waar dan ook. Laat je niet meeslepen door allerlei emoties. Echte noodgevallen uitgezonderd natuurlijk; dan kun je niet anders.

Laat je, als het even kan, niet door je emoties verleiden tot beslissingen waar je later spijt van kunt krijgen. Zeker als het iets impulsiefs is, is het van belang om je dat te realiseren, te herkennen en vervolgens op de rem te trappen. Laat je niet overheersen door het moment. Het leven is langer dan een moment. Pas er voor op je te laten verleiden door de waan van de dag… je wordt daar niet gelukkiger van. Gebruik je gezonde verstand, altijd.